وال پست یا نگهدارنده دیوار، روشی است که امروزه جهت مقاوم‌سازی بخش‌های غیرسازه‌ای ساختمان به کار می‌رود. ساختمان‌هایی که در مناطق جغرافیای زلزله خیز و بادخیز قرار گرفته‌اند، بیشتر در معرض تخریب قرار دارند.
زلزله‌ای که در سال ۹۶ در استان کرمانشاه رخ داد ثابت کرد که مقاومت بخش‌های غیرسازه‌ای به اندازه خود سازه مهم است. زیرا بیشتر خسارت‌ها و زیان‌ها در این مناطق ناشی از تخریب دیوار‌ها بود. البته قبل از آن نیز مسأله نگهدارنده دیوار‌ها در آیین‌نامه ۲۸۰۰ وجود داشت. اما تأیید خاصی روی آن نمی‌شد. در این بخش قصد داریم به معرفی وال پست، انواع آن و معرفی جدیدترین نسل نگهدارنده‌های دیوار در دنیای مهندسی و معماری بپردازیم.
وال پست چیست و چگونه کار می‌کند؟
در پاسخ به سؤال وال پست چیست باید بگوییم که WallPost در انگلیسی به معنی نگهدارنده دیوار است. در این روش، دیوار با استفاده از وادار‌های عمودی و افقی به بدنه اصلی سازه متصل می‌شود. درنتیجه زمانی که نیرویی به دیوار وارد می‌شود، نیرو با استفاده از نگهدارنده‌ها به بدنه اصلی ساختمان منتقل خواهد شد. درنتیجه دیوار‌ها با هیچگونه خرابی رو به رو نمی‌شوند.
Wallpost کمک می‌کند تا دیوار‌ها ساختار یکپارچه پیدا کرده و از ترک خوردن و ریزش آن‌ها هنگام زلزله جلوگیری خواهد کرد. وادار‌های عمودی و افقی در این روش، یک نوع کلاف محکم می‌سازند که موجب‌ایستادگی و مقاومت بیشتر دیوار خواهد شد. وال پست اغلب در تقاطع دیوارهای غیرسازه‌ای، کنار بازشو‌ها، جان پناه‌ها و میانقاب‌ها استفاده می‌شود.
اهمیت استفاده از وال پست چیست؟
اهمیت اجرای وال پست بعد از خرابی‌های گسترده زلزله کرمانشاه خود را نشان داد. در این زلزله شاهد بودیم که سازه اصلی ساختمان هیچ آسیبی ندیده بود. اما دیوارهای بیرونی و غیرسازه‌ای به شدت تخریب شده بودند. در واقع عامل بسیاری از خسارت‌های مالی و جانی ناشی از تخریب دیوار‌ها بود. بنابراین بعد از این حادثه، پیوست ششم به آیین‌نامه ۲۸۰۰ اضافه شد.
در این پیوست اجرای یکی از روش‌های وال پست برای ساختمان‌ها الزامی شد. اگر حذف وال پست در ساختمان صورت گیرد، حتماً باید جایگزین مناسب‌تری به جای آن اجراء شود. با استفاده از نگهدارنده دیوار می‌توان مهار لرزه‌ای برای دیوارهای غیرسازه‌ای را به بهترین شیوه انجام داد.
تفاوت وال پست و نبشی کشی
امروزه در صنعت ساختمان‌سازی شاهد به کار بردن دو واژه وال پست و نبشی کشی به جای یکدیگر هستیم. زمانی که می‌گویند نبشی کشی، منظور آن‌ها در اغلب موارد همان Wallpost است. اما لازم است بگوییم که این دو روش، تفاوت‌هایی با هم دارند و به کار بردن آن‌ها به جای هم درست نیست. در واقع نبشی کشی یک نوع از اجرای وال پست یا همان نگهدارنده دیوار می‌باشد.
زمانی که شاسی کشی یا نبشی کشی برای دیوار انجام می‌شود، در راستای نصب wallpost است. اما منظور از وال پست، لزوماً انجام نیشی کشی نیست.
برای اجرای وال پست از مقاطع و محصولات مختلفی استفاده می‌شود. گاهی اوقات این قطعات، همان مقاطع فولادی هستند. در این حالت نبشی کشی انجام خواهد شد. اگر برای نگهدارنده دیوار از نبشی، کلاف، ناودانی و… استفاده نشود نمی‌توانیم به آن نبشی کشی بگوییم. درنتیجه بهتر است با تفاوت این دو آشنا باشید.
انواع وال پست
وال پست‌ها انواع مختلفی داشته و به روش‌های متفاوتی در اسکلت‌های بتنی و فلزی اجراء می‌شوند. انتخاب هر کدام از روش‌های اجرای نگهدارنده دیوار بستگی به نظر مهندس ساختمان‌سازی دارد. در این بخش می‌خواهیم انواع وال پست را به شما معرفی نماییم.
وال پست کشویی
نگهدارنده کشویی یک نوع وال پست U شکل است که به کمک دو عدد نبشی نیز می‌توان این اتصال U شکل را اجراء کرد. در این روش، دو عدد نبشی که با دیوار و یکدیگر هم راستا هستند، به یک صفحه فلزی در سقف اتصال پیدا می‌کنند. نگهدارنده کشویی به دیوار اجازه حرکت در خارج از صفحه را نمی‌دهد اما دیوار می‌تواند در صفحه به صورت آزادانه حرکت کند.
وال پست با نبشی
اگر برای ساخت نگهدارنده دیوار از پروفیل نبشی استفاده شود، به آن نبشی کشی می‌گویند. در نگهدارنده نبشی، برای مهار دیوار و انتقال نیروی وارد شده به آن از روش نبشی کشی بهره می‌برند. همچنین مهار لبه‌های آزاد دیوار‌ها پیرامونی در بازشو‌ها و جان پناه‌ها با نبشی کشی انجام می‌شود. در این روش، ۲ الی ۴ عدد نبشی به شکل تیر IPE به یکدیگر اتصال پیدا می‌کنند.
وال پست تلسکوپی
این نوع نگهدارنده دیوار با استفاده از اتصال‌های تلسکوپی ایجاد می‌شود. گاهی مواقع ممکن است که وادار در انتهای یک دیوار مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت وادار باید با استفاده از اتصال‌های تلسکوپی به سقف بالا و سقف پایین به صورت محکم متصل شود. در اتصال تلسکوپی در راستای حرکت X و Y یک نوع محدودیت حرکتی ایجاد خواهد شد. در اتصال تلسکوپی آزادی حرکت تنها در محور Z وجود دارد.
وال پست افقی
این نوع نگهدارنده جهت کاهش ارتفاع دیوار‌هایی به کار برده می‌شود که بیش از ۵/۳ متر ارتفاع دارند. نگهدارنده افقی به خوبی می‌تواند دیوار را از قالب جدا نماید. همچنین وظیفه نگهداری از تیرک‌ها را به عهده دارد. وادار‌های افقی جهت جلوگیری از تغییر شکل مفصل تیر حداقل باید یک متر از ستون‌ها فاصله داشته باشند.
وال پست قائم
استفاده از میلگرد بستر در دیوار چینی می‌تواند یک نوع نگهدارنده قائم را به وجود بیاورد. اگر دهانه بین دو دیوار بسیار بزرگ باشد، از روش عمودی یا قائم استفاده می‌کنند. در واقع میلگرد‌ها در این روش موازی با ستون قرار می‌گیرند. وادار‌های عمودی یا قائم خود به دو نوع وادار میانی و وادار کناری تقسیم خواهند شد.
نحوه طراحی وال پست و نکات مهم آن
نحوه طراحی و اجرای وال پست در مقاومت دیوارهای غیرسازه‌ای بسیار مهم است. در واقع اگر طراحی نگهدارنده دیوار به صورت اصولی انجام نشود، نه تنها دیوار‌ها مقاوم نخواهند شد، بلکه بودجه پروژه نیز هدر می‌رود. بنابراین طراحی نگهدارنده باید توسط مهندس متخصص انجام شود. طول، عرض و ضخامت دیوار در طراحی وال پست مؤثر هستند. همچنین متریال استفاده شده برای ساخت دیوار بسیار مهم است. اگر متریال دیوار از بلوک، آجر یا سفال باشد، مسلماً نحوه طراحی نگهدارنده برای آن فرق می‌کند.
مسأله دیگری که بسیار مهم است، نوع وال پست قابل استفاده است. در بخش قبل توضیح دادیم که نگهدارنده دیوار انواع مختلفی دارد. ضوابط طراحی وال پست به صورت زیر هستند:
- اگر طول دیوار بیش از ۴ متر باشد، برای آن از وال پست‌های نوع قائم یا عمودی استفاده می‌کنند.
- اگر طول یک دیوار بیش از ۴۰ برابر ضخامت آن باشد، باز هم نگهدارنده‌های قائم و عمودی به کار می‌روند.
- در طراحی نگهدارنده‌های افقی، در فواصل یک تا یک و نیم متری باید از میلگرد‌های نمره ۴ استفاده کرد. این میلگرد‌ها به سقف متصل می‌شوند.
- طراحی وال پست در چارچوب پنجره‌ها و بازشو‌ها بسیار ضروری است.
- در طراحی نگهدارنده افقی، فاصله قطعات افقی از هم و کف حداقل باید ۵/۳ متر یا ۳۰ برابر ضخامت دیوار در نظر گرفته شود.
- در طراحی نگهدارنده عمودی یا قائم، قطعات باید حداقل ۶ متر یا ۴۰ برابر ضخامت دیوار از هم فاصله داشته باشند.
- طراحی وال مش مقداری با انواع قدیمی فرق می‌کند. بنابراین طراحی وال مش باید طبق اصول مخصوص خود انجام شود.
معرفی وال پست نوین (وال مش)
با مطالعه کامل و جامع بر روی wall post، طولی نمی‌کشد که به معایب بزرگ آن پی می‌برید. در واقع این روش در کنار مزایای خود، معایب مهمی نیز دارد. طولانی بودن روند نصب و اجراء، هزینه بالا، افزایش وزن مرده ساختمان، نیاز به تخصص بالا و… از معایب وال پست هستند.
برای اجرای این روش از متریال‌های سنگین وزن و گران قیمت استفاده شده و نصب آن موجب طولانی شدن روند پروژه می‌شود. این معایب، مهندسان را به فکر حذف وال پست و جایگزینی آن با یک روش نوین، مدرن و استاندارد انداخته است.
وال مش یا وال پست مش، جدیدترین نسل انواع نگهدارنده‌های دیوار است. با مقایسه وال پست و وال مش می‌توانید به برتری خارق العاده وال مش دست یابید. در این روش هیچ نوع متریال سنگین وزن و گران قیمتی مانند نبشی و میلگرد به کار نمی‌رود. بلکه با استفاده از مش فایبرگلاس مقاوم و محکم، دیوار‌ها در جای خود محکم می‌شوند. این توری در بستری از پلاستر سیمانی یا گچی قرار می‌گیرد. قطعات وال مش به خوبی می‌توانند موجب‌ایستایی دیوار شوند.
نوین وال مش، ارائه دهنده باکیفیت‌ترین نوع وال پست مش
با توجه به مزایای وال مش، دیگر نیازی نیست به روش‌های قدیمی وال پست روی بیاورید. شرکت نوین وال مش یکی از معتبرترین و حرفه‌ای‌ترین شرکت‌هایی است که نصب و اجرای وال مش را به عهده دارد. می‌توانید انواع محصولات باکیفیت وال مش را از جمله چسب اپوکسی، توری فایبرگلاس وال مش و… را از نوین وال مش خریداری نمایید. کارشناسان نوین وال مش آماده پاسخگویی به تمام سؤالات شما در زمینه خرید وال مش هستند.
جمع‌بندی
در این مقاله به معرفی وال پست، اهمیت، انواع و معایب آن پرداختیم. امروزه دیگر روش‌های منسوخ شده و قدیمی جای خود را به روش‌های مدرن داده‌اند. زیرا روش‌های مدرن به دلیل مزایایی که دارند، بیشتر می‌توانند برای ایمنی ساختمان و ساکنان آن مفید باشند.
